الهام میرمحمدی: به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی، تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران از جمله وارن بافت، افزایش روزافزون قیمت بیت‌کوین در سال جاری، خبر از نشانه‌های یک حباب بزرگ اقتصادی می‌دهد.
به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از سی‌ان‌ان، اگر حباب بیت‌کوین که تنها در سال جاری رشدی ۱۴۰۰ درصدی داشته است، بترکد، پیامدهای اقتصادی آن جبران‌ناپذیر خواهد بود.
شارون زولر اقتصاددان می‌گوید، با بررسی سایر حباب‌های اقتصادی در تاریخ در می‌یابیم که انفجاری عظیم در انتظار حباب بیت‌کوین است و این ارز دیجیتال سرنوشت خوبی نخواهد داشت.
لازم به ذکر است، حباب اقتصادی زمانی به وجود می‌آید که معاملات با حجم و نرخ بسیار بیشتر از ارزش واقعی کالا انجام می‌شود؛ چرا که تعیین ارزش واقعی کالا کار دشوای است. از مهم‌ترین ویژگی‌های حباب، موقتی بودن آن است.
در این حالت سرمایه‌گذاران بدون توجه به ارزش واقعی بازار یک کالا، اقدام به خرید هیجانی آن می‌کنند که این امر موجب جدا شدن قیمت بازار یک کالا از ارزش واقعی آن می‌شود. در این حالت است که با شکل‌گیری حباب، عده‌ای ثروتمند و عده‌ای متضرر می‌شوند.
برای درک بهتر آنچه که ممکن است در انتظار سرمایه‌گذاران بازار بیت‌کوین باشد، در این مطلب به بررسی ۴ حباب معروف مالی پرداخته‌ایم:
جنون گل لاله هلندی
دلایل به وجود آمدن حباب اقتصادی لاله هلندی هنوز ناشناخته است.
هلند که در اوایل قرن هفدهم پس از جنگی ۸۰ ساله میان ۷ ایالات شمالی پیروز شده و استقلال خود را به دست آورده بود به مرکز تجارت اروپا تبدیل شد.
پیاز گل لاله که در آن زمان از ترکیه وارد هلند می‌شد، برای تاجران تازگی داشت.
همچون دیگر حباب‌های اقتصادی، سرمایه‌گذاران هیجانزنده برای آنچه مالکش بودند بیش از آنه که می‌ارزید، می‌پرداختند و دلیلش هم چیزی جز ترسِ از دست دادن آن نبود.
در آن زمان، هلند یک قدرت بزرگ اقتصادی بود، اما مردم کشاورز و کارگر از فقر رنج می‌بردند و همین مردم بودند که در شکل‌گیری این بحران نقش داشتند.
هیچ‌گونه اطلاعاتی در مورد اینکه قیمت این کالا چقدر افزایش یافت، وجود ندارد. اما گفته شده مردم برای خرید آن مالکیت زمین، دام یا لوازم منزل خود را به جای پول واگذار می‌کردند.
دلالان و محتکران امیدوار بودند با خرید گل لاله بتوانند آن را با قیمت بالاتری بفروشند، اما طغیان فروش و اثر دومینویی موجب سقوط قیمت‌ها شد. چرا که دیگر هیچ خریداری بیش از این قادر به خرید نبود و به این ترتیب دوران جنون گل لاله هلندی به پایان رسید.
تحلیل‌گران بسیاری بر این باورند که چنین سرنوشتی در انتظار بیت‌کوین است و قیمت این ارز دیجیتال آنقدر بالا می‌رود که دیگر هیچ تقاضایی برای آن وجود نخواهد داشت.
حباب دریای جنوب
برای بریتانیایی‌ها، قرن هجدهم زمان شکوفایی و ثروت بود چرا که بخش بزرگی از جمعیت این کشور پول کافی برای سرمایه‌گذاری داشت و به دنبال فرصت‌ها بود.
شرکت دریای جنوب که هیچ مشکلی برای سرمایه‌گذاری نداشت، قراردادی به ارزش ۱۰ میلیون پوند با دولت بست و حق کلیه معاملات و خریدوفروش‌ها در دریاهای جنوبی را خرید.
سهام شرکت دریای جنوب که در ابتدای بحران، ۱۰۰۰ پوند انگلستان معامله می‌شد در نیمه دوم ۱۷۲۰ ارزش آن به صفر کاهش یافت.
شرکت‌های دیگری هم در آن زمان سهام عرضه می‌کردند، اما همه از شرایط مناسبی برای عموم مردم برخودار نبودند. شرکت دریای جنوب اما به دلیل قراردادهای انحصاری که داشت توانست تبدیل به جذاب‌ترین شرکت برای سرمایه‌گذاری شود.
باور عمومی سرمایه‌گذاران انگلیسی این بود که مکزیکی‌ها و مردم آمریکای جنوبی فقط در انتظار کشتی‌های شرکت دریای جنوب بودند تا در عوض زر و زیور و تپههای طلا، پشم گوسفند و… بخرند.
با مشاهده ثروت روبه‌رشد شرکت دریای جنوب، سرمایه‌گذاران نتوانستند در برابر عرضه مجدد سهام از سوی این شرکت مقاومت کنند. مردم فقط سهام گران‌تر را با همان سرعتی که عرضه می‌شد، می‌خریدند.
همه چیز در سال ۱۷۲۰ به نقطه جوش خود رسید. در این سال حباب شرکت دریای جنوب ترکید.
سهام شرکت دریای جنوب که در ابتدای بحران، ۱۰۰۰ پوند انگلستان معامله می‌شد در نیمه دوم ۱۷۲۰ ارزش آن به صفر کاهش یافت. در این بحران مالی پول زیادی از میان رفت و اقتصاد انگلستان به سمت هرج‌ومرج حرکت کرد.
سقوط وال‌استریت در سال ۱۹۲۹
سقوط بزرگ بورس وال‌استریت از اکتبر سال ۱۹۲۹ آغاز شد. ۵ سال پیش از وقوع این بحران، میانگین صنعتی داوجونز، بیش از ۵۰۰ درصد افزایش یافته بود.
در ۲۴ اکتبر ۱۹۲۹، سهامداران با دستپاچگی به فروش سهام خود پرداختند. این در حالی است که تنها ۲ روز پیش از آن، یک اقتصاددان مشهور تاکید کرده بود سطح قیمت سهام هنوز خیلی پایین است.
با این وجود، پس از ۱۸ ماه رشد بی‌وقفه و سرسام‌آور قیمت سهام، بورس‌بازان دیگر افزایش نامحدود ارزش سهام را باور نداشتند.
از نظر آنها برنده کسی بود که هر چه سریع‌تر سهام خود را بفروشد.
در این روز تنها در یک مرحله، ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار سهم به مبلغ ۴ میلیارد دلار مبادله شد. در روزهای بعد ازرش سهام تا ۳۰ درصد کاهش یافت و در نهایت روز ۲۹ اکتبر که به سه‌شنبه سیاه معروف است، سقوط وال‌استریت تائید شد و غرب با بزرگ‌ترین بحران اقتصادی مواجه شد.
حباب دات‌کام
در این حباب اقتصادی که در سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ رخ داد، بازارهای سهام کشورهای صنعتی شاهد رشد سریع ارزش مالی‌شان بودند که از رشد بخش اینترنت و شاخه‌های مرتبط با آن ناشی می‌شد.
سقوط بازار در سال ۲۰۰۱ موجب شد شاخص نزدک ۸۰ درصد افت کند.
این حباب در مارس سال ۲۰۰۰ و با رشد ۲۰۰ درصدی شاخص نزدک به اوج خود رسید.
در اواخر دهه ۹۰ و اوایل هزاره سوم، شرکت‌های اینترنتی زیادی تاسیس شدند. این شرکت‌ها دریافته بودند که با افزودن پیشوند e (به معنای الکترونیک) در ابتدای نامشان و یا دات‌کام در انتهای نامشان سهام آنها در بازار افزایش می‌یابد.
این بار نیز سهامداران با چشمان بسته هر گونه عرضه سهام را با آغوزش باز می‌پذیرفتند و واضح بود که این روند به مشکل بر خواهد خورد.
اولین ضربه‌ها برای ترکیدن حباب زمانی به وجود آمد که گزارش‌های حسابرسی شرکت‌ها، حاکی از زیان‌های آنها و تعدیل منفی پیش‌بینی سود شرکت‌ها در ماه‌های اولیه بود.
بیشتر تحلیل‌گران علت ایجاد و ترکیدن حباب دات‌کام را انجام معاملات در حجم بالا و با سرعتی بیش از حد معمول می‌دانند.
سقوط بازار در سال ۲۰۰۱ موجب شد شاخص نزدک ۸۰ درصد افت کند.
شین الیور، اقتصاددان معتقد است، افزایش ناگهانی قیمت بیت‌کوین کاملا شبیه حباب‌های قبلی نیست.
از سوی دیگر، اقتصاددانان دیگری نیز بر این باورند که بیت‌کوین باید از سوی دولت‌های غیرقانونی اعلام شود. چرا که این حباب اقتصادی به زودی فرو می‌پاشد.
