به گزارش تجارتنیوز، متن کامل این گزارش در زیر میآید:
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی
GOV/2017/24
2 ژوئن ۲۰۱۷
راستیآزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت
گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی
A. مقدمه
۱- این گزارش مدیرکل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) در خصوص اجرای تعهدات مرتبط هستهای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و در خصوص موضوعات مرتبط با راستیآزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت است. این (گزارش) همچنین اطلاعاتی در خصوص موضوعات مالی، و مشورتها و تبادل اطلاعات آژانس با کمیسیون مشترک ایجاد شده توسط برجام، ارائه میدهد.
B. سابقه
۲- در تاریخ ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا، به همراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E3/EU+3) و ایران در مورد برجام توافق کردند. در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ شورای امنیت قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را به تصویب رساند که در آن از جمله از مدیرکل درخواست نمود که «راستیآزمایی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هستهای ایران برای کل دوره تعهدات یادشده در چارچوب برجام را بر عهده گیرد». در اوت ۲۰۱۵، شورای حکام به مدیرکل اجازه داد تا راستیآزمایی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هستهای ایران همانگونه که در برجام پیشبینی شده را انجام داده و بر همین اساس برای کل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویههای پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه نماید. شورای حکام همچنین اجازه داد که آژانس با کمیسیون مشترک همچنانکه در سند GOV/2015/53 و اصلاحیه یک آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات نماید.
۳- در دسامبر ۲۰۱۶ و ژانویه ۲۰۱۷ مدیرکل نه (۹) سند، که از سوی همه اعضای کمیسیون مشترک تهیه و به تایید رسیده و متضمن روشنگریهایی برای اجرای اقدامات مرتبط هستهای ایران مندرج در برجام برای دوره زمانی آن بود را با کشورهای عضو در میان گذاشت.
۴- هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی ایران و برای راستیآزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هستهای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ ۲/۹ میلیون یورو در سال است. برای سال ۲۰۱۷ منابع مالی فرابودجهای برای مبلغ ۲/۶ میلیون یورو از ۲/۹ میلیون یورو لازم است. تا تاریخ ۲۴ می ۲۰۱۷، مبلغ ۳/۷ میلیون یورو منابع مالی فرابودجهای برای تامین هزینه فعالیتهای مرتبط با برجام برای سال ۲۰۱۷ و بعد آن در دسترس است.
C. فعالیتهای راستیآزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)
۵- از تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ (روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هستهای ایران ذیل برجام را منطبق با رویههای پادمانی استاندارد آژانس و به شیوهای بیطرفانه و عینی راستیآزمایی و نظارت نموده است. آژانس از زمان انتشار گزارش فصلی قبلی مدیرکل، به شرح ذیل گزارش میدهد.
C.1. فعالیتهای مربوط به آب سنگین و بازفرآوری
۶- ایران ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (رآکتور IR-40) موجود را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نکرده است.، ایران قرصهای اورانیوم طبیعی، میلههای سوخت یا مجموعههای سوخت طراحی شده به صورت ویژه برای راکتور IR-40 طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نکرده و همه قرصهای سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعههای سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است (بندهای ۳ و ۱۰).
۷- ایران به اطلاعرسانی به آژانس در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) ادامه و به آژانس اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت کند (بند ۱۵). در نامهای به تاریخ ۲۳ آوریل ۲۰۱۷ ایران به آژانس اطلاع داد که اپراتور تاسیسات HWPP قصد دارد فعالیت این تاسیسات را برای انجام سرویس و تعمیر برنامهریزی شده قبلی در تاریخ ۲۷ آوریل ۲۰۱۷ متوقف کند. در تاریخ ۱۶ می ۲۰۱۷، آژانس راستیآزمایی نمود که تاسیسات فعالیت ندارد و ذخیره آب سنگین ایران ۱۲۸٫۲ متریک تن است. در طول دوره گزارشدهی، ایران بیش از ۱۳۰ متریک تن آب سنگین نداشته است (بند ۱۴).
۸- ایران فعالیتهای مربوط به بازفرآوری را در رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تاسیسات تولید ایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون (MIX) و یا در هر تاسیسات اعلام شده دیگر به آژانس، انجام نداده است (بندهای ۱۸ و ۲۱).
C.2. فعالیتهای مربوط به غنیسازی و سوخت
۹- در کارخانه غنیسازی سوخت (FEP) در نطنز بیش از ۵۰۶۰ سانتریفیوژ IR-1 به صورت نصب شده در ۳۰ آبشار به شکل محاسبه شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام (بند ۲۷) به صورت نصب شده باقی نماندهاند. ایران تعداد ۴۸ سانتریفیوژ IR-1 را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انبار به منظور جایگزینی با سانتریفیوژهای آسیبدیده یا خراب نصبشده در FEP خارج کرده است (بند ۲۹-۱).
۱۰- ایران به غنیسازی UF6 در FEP ادامه داده است. ایران غنیسازی بالاتر از ۶۷/۳ درصد از اورانیوم ۲۳۵ را انجام نداده است (بند ۲۸).
۱۱- در دوره زمانی منتهی به ۲۷ ماه می ۲۰۱۷، آژانس راستیآزمایی و نظارت کرده که ایران اورانیوم رقیق شده (depleted) به خطوط فرآوری در EUPP خوراکدهی کرده تا جایی که مواد خروجی در حد اورانیوم طبیعی یا کمتر بودهاند. در طی همین بازه زمانی، آژانس راستیآزمایی نمود که ایران هر اورانیوم غنی شده حاصله در مواد خروجی را با مواد دارای غنای پایین مخلوط نموده تا جایی که به سطح اورانیوم طبیعی یا کمتر رسیده است.
۱۲- در تاریخ ۲۷ ماه می ۲۰۱۷ آژانس راستیآزمایی نمود که ایران مقدار ۳۵٫۷ کیلوگرم اورانیوم در شکل UO2 با غنای ۳٫۶۷ درصد را که از خطوط فرآوری EUPP در آوریل ۲۰۱۶ حاصل شده بود، از طریق آمیختن با مواد با غنای پایین به سطح اورانیوم طبیعی یا کمتر رسانیده است.
۱۳- در بازه زمانی گزارش، کل موجودی ذخیرهشده اورانیوم غنیسازی شده ایران از میزان ۳۰۰ کیلوگرم UF6 غنیشده تا میزان ۶۷/۳ درصد اورانیوم ۲۳۵ (یا معادل آن در اشکال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته است (بند ۵۶). میزان ۳۰۰ کیلوگرم UF6 معادل با ۲۰۲٫۸ اورانیوم است.
۱۴- در تاریخ ۲۷ ماه می ۲۰۱۷، میزان اورانیوم غنیشده تا ۳٫۶۷ درصد اورانیوم ۲۳۵ ایران ۷۹٫۸ کیلوگرم بوده است، بر اساس برجام و مصوبات کمیسیون مشترک.
۱۵- در کارخانه غنیسازی سوخت فردو (FFEP) تعداد ۱۰۴۴ سانتریفیوژ IR-1 در یک بال (واحد ۲) از تاسیسات مزبور قرار داده شدهاند (بند ۴۶)، که تعداد ۱۰۴۲ سانتریفیوژ IR-1 به صورت نصبشده در شش آبشار باقی ماندهاند و دو سانتریفیوژ IR-1 به صورت جداگانه به منظور انجام «تحقیقات اولیه و فعالیتهای تحقیق و توسعه مربوط به تولید ایزوتوپ پایدار» نصب هستند. ایران در بازه زمانی گزارش هیچگونه غنیسازی اورانیوم یا فعالیتهای تحقیق و توسعه مرتبط در این کارخانه انجام نداده و هیچگونه مواد هستهای در کارخانه وجود نداشته است (بند ۴۵).
۱۶- همه سانتریفیوژهای انبار شده به همراه متعلقات آنها در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی ماندهاند (بندهای ۲۹، ۴۷، ۴۸ و ۷۰). آژانس دسترسی منظم به ساختمان های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمهصنعتی غنیسازی (PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند ۷۱). آژانس کماکان دسترسی معمول به FFEP، از جمله دسترسی روزانه در صورت درخواست، داشته است. (بند ۴۵)
۱۷- ایران فعالیتهای غنیسازیاش را در راستای برنامه بلندمدت غنیسازی و تحقیق و توسعه غنیسازی خود به همان صورت ارائه شده به آژانس در تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ انجام داده است (بند ۵۲).
۱۸- در تاریخ ۳۰ ماه می ۲۰۱۷ آژانس راستیآزمایی کرد که کلیه المنتهای سوخت پرتودهی شده در TRR در ایران از میزان پرتودهی بالاتر از ۱ rem بر ساعت (در یک متر در هوا) برخوردار هستند.
۱۹- ایران هیچکدام از تاسیسات اعلام شده را به منظور تبدیل صفحات سوخت یا ضایعات به UF6 مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تاسیسات جدید بدین منظور به آژانس اطلاعی نداده است (بند ۵۸).
C.3. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ
۲۰- هیچ اورانیوم غنیشدهای از طریق فعالیتهای تحقیق و توسعه انباشت نگردیده، و غنیسازی تحقیق و توسعه ایران انجام شده با یا بدون اورانیوم و با استفاده از سانتریفیوزها در چارچوب محدودیتهای تعریف شده در برجام بوده است (بندهای ۴۲-۳۲).
۲۱- ایران اظهارنامههای مربوط به تولید و موجودی لولههای روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه نموده و اجازه راستیآزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است (بند ۱/۸۰). آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی را انجام داده و راستیآزمایی نموده که تجهیزات اعلام شده برای تولید لولههای روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیتهای مشخص شده در برجام استفاده شدهاند (بند ۲-۸۰). ایران هیچگونه سانتریفیوژ IR-1 را برای جایگزینی با آنهایی که خراب شده و یا از کار افتادهاند، تولید نکرده است. (بند ۶۲)
۲۲- همه لولههای روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعههای روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی که از روز اجرا تولید شدهاند تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشتهاند. (بند ۷۰) ایران با استفاده از فیبر کربن لولههای روتور تولید کرده که توسط آژانس نمونهبرداری و آزمایش شده و تمامی آنها تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی آژانس بوده است. ۲۳، ۲۴
D. اقدامات شفافسازی
۲۳- ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از نظارهگرها و مهر و مومهای الکترونیکی آنلاین در زمینه غنیسازی استفاده نماید تا بدینوسیله وضعیت آنها در اماکن هستهای به بازرسان آژانس مخابره و جمعآوری خودکار ثبت سوابق اندازهگیری توسط ادوات اندازهگیری نصبشده آژانس تسهیل گردد (بند ۶۷-۱). ایران بنا به درخواست آژانس نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان منصوب آژانس اقدام نموده و برای آژانس در اماکن هستهای، محل کار مناسب فراهم نموده و استفاده از محل کار در مکانهای نزدیک سایتهای هستهای در ایران را تسهیل نموده است (بند ۶۷-۲)
۲۴- ایران کماکان به آژانس اجازه داده -تا از طریق اقدامات مورد توافق با ایران، از جمله از طریق اقدامات مراقبتی و نظارتی- بر تمامی کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا کسب شده از دیگر منابع و منتقل شده به تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان (بند ۶۸)، نظارت نماید. همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر نمودن آژانس جهت راستیآزمایی تولید کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولیدشده در ایران یا کسبشده از هر منبع دیگری را ارایه نموده است (بند ۶۹).
E. دیگر اطلاعات مرتبط
۲۵- ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی موافقتنامه پادمانها بر اساس ماده ۱۷ (b) پروتکل الحاقی، تا زمان لازمالاجرا شدن آن را ادامه میدهد. آژانس به ارزیابی اظهارنامههای ایران ذیل پروتکل الحاقی و انجام دسترسیهای تکمیلی به سایتهای هستهای و دیگر مکانها در ایران تحت پروتکل الحاقی ادامه داده است.
۲۶- راستیآزمایی و نظارت آژانس بر سایر تعهدات مرتبط هستهای ایران ذیل برجام، شامل تعهداتی که در بخشهای D، E، S و T ضمیمه یک برجام تصریح شده، ادامه دارد.
۲۷- طی مقطع زمانی این گزارش، آژانس در یک جلسه گروه کاری خرید کمیسیون مشترک شرکت کرده است. (برجام، ضمیمه چهار – کمیسیسون مشترک، بند ۶-۴-۶).
F. خلاصه:
۲۸- آژانس به راستیآزمایی عدم انحراف مواد هستهای اعلامشده در تاسیسات هستهای و مکانهای خارج از تاسیسات که بطور معمول مورد استفاده قرار میگیرند (LOFs) و از سوی ایران درچارچوب موافقتنامه پادمانها اعلام شده، ادامه میدهد. ارزیابیها در خصوص نبود فعالیتها و مواد هستهای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد.
۲۹- از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستیآزمایی اجرای تعهدات مرتبط هستهای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام پرداخته است.
۳۰- مدیرکل به گزارشدهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.