ما در طول تاریخ با بحرانهای زیادی رو به رو بودهایم که برخی از آنها از نوع بحرانهای اقتصادی بودهاند. اما سوالی که پیش میآید این است که چه اتفاقی میتواند باعث فروپاشی اقتصادی شود؟ چه عملی میتواند شرایط اقتصادی را به جایی برساند که هیچ راهی برای برگشت نداشته باشد؟ در چه صورتی توان مردم برای خرید کالا و یا بهره برداری از خدمات، فاجعه بار شود.
ما در این مقاله قصد داریم دربارهی مفهوم تورم و ابر تورم صحبت کنیم و تفاوتهایشان را بیان کنیم. اتفاقی که تا حدی گریبان ما به عنوان یک شهروند ایرانی را نیز گرفته است. اگر دوست دارید در مورد شرایط فعلی درک درست تری داشته باشید و با مفهوم تورم کاملا آشنا شوید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
هر آنچه لازم است درباره پدیده ابر تورم بدانید.
تورم چیست؟
تورم یا همان (Inflation) یک مفهوم اقتصادی است که در طی آن میزان درآمد مردم ثابت میماند و قیمت کالاها و خدمات افزایش پیدا میکند. در طی تورم قدرت خرید مردم پایین میآید، کشور اقدام به چاپ پول میکند و در صورت عدم کنترل به سمت زوال اقتصادی سرازیر میشود.
تورم تنها برای برخی کشورهای ضعیف از نظر اقتصادی یا مثلا جهان سومی نیست. تمام کشورهای دنیا دار تورم میشوند اما شدت آنها با هم تفاوت دارد. برخی تورمها کنترل شده هستند، برخی منفی هستند و مواردی از این دست، اما در هر حال وجود دارند. ده کشوری که بیشترین میزان تورم را دارند را میتوانیم به ترتیب زیر بیان کنیم:
- ونزوئلا
- زیمباوه
- سودان
- آرژانتین
- سودان جنوبی
- لیبریا
- اتیوپی
- ایران
- آنگولا
- هائیتی
ابر تورم یعنی چه؟
ابر تورم که ترجمهای از واژهی (Hyperinflation) است نوعی شدید و غیر قابل کنترلی از تورم است که طبق آن در کمتر از یک ماه، قیمت کالاها تا ۵۰ درصد افزایش پیدا میکنند. به عنوان مثال فرض کنید شما یک بسته بیسکوییت را امروز ۵۰ هزار تومان خریداری میکنید و در حدود یک ماه بعد مجبور میشوید همان بیسکوییت را ۷۵ هزار تومان خریداری کنید.
همزمان با ابر تورم ما شاهد افزایش چاپ پول میشویم؛ چون دولت برای اینکه بتواند از پس هزینههای خود بر بیاید، اقدام به چاپ پول بی رویه میکند و از آن طرف، زیاد شدن پول در دست مردم باعث افزایش تقاضا میشود و چون دولت نمیتواند به اندازهی میزان تقاضا، به عرضه بپردازد، همزمان با چاپ پول، ارزش پول آن کشور هم پایین میآید.
نمونههایی از ابر تورم در جهان
- اولین نمونه ابر تورم در فرانسه و در طول انقلاب فرانسه در قرن ۱۸ رخ داد که نرخ تورم به ۱۴۳ درصد رسید.
- آلمان در جنگ جهانی اول، دچار یک ابر تورم شد. المان در آن زمان نرخ تورم روزانه ۲۰ درصد را تجربه میکرد که در طول تاریخ بیسابقه بود. در این زمان هزینه سوخت از ارزش پول المان بیشتر بود به همین دلیل، مردم برای گرم کردن خود از اسکناس استفاده میکردند.
- کشور زیمباوره هم در سال ۲۰۰۸ دچار یک ابر تورم وحشتناک شد که نرخ تورم در آن ۷۹ میلیارد درصد بوده است.
- ونزوئلا هم در سال ۲۰۱۰ دچار ابر تورم شد و این تورم تا این روزها هم ادامه داشت. این تورم تا ۱۱۱۰ درصد هم افزایش پیدا کرد.
تورم و ابر تورم چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
تفاوتهای تورم و ابر تورم
- نرخ تورم به صورت ماهانه یا عمدتا سالیانه محاسبه میشود در حالی که نرخ ابر تورم به صورت روزانه گزارش میشود.
- تورم از زیر یک درصد تا سی درصد و ابر تورم از ۴۰ ۵۰ درصد به بالا شروع میشود.
- تمام کشورها کم و زیاد دچار تورم هستند اما ابر تورم را تمام کشورها تجربه نمیکنند.
چطور میتوانیم در شرایط تورم به حفظ ارزش پول خود بپردازیم؟
یکی از راههای حفظ ارزش پول، تبدیل آن به ارزهای دیجیتال است. به عنوان مثال در شرایط تورم ایران، از آنجایی که عمده کالاها وارداتی هستند، افراد میتوانند با خرید تتر به حفظ ارزش پول خود بپردازند (هر واحد تتر معادل ۱ دلار است).
بازار ارزهای دیجیتال هم مثل تمام بازارهای مالی میتوانند برای سرمایه گذاری در شرایط تورمی مناسب باشند. خیلی از افراد میتوانند با خرید بیت کوین، خرید اتریوم، خرید کاردانو یا هر ارز دیجیتال دیگری، تا حدی از فشار تورم جلوگیری کنند. اصل نهایی این است که در شرایطی که هر روز پول ملی کشوری ارزشش رو به زوال است، آن را به ارزهای دیگر یا داراییهای ارزشمند تبدیل کنید.
و در آخر
ایران یکی از ۸ کشور اول جهان در داشتن نرخ بالای تورم است، اما هنوز ابر تورم را تجربه نکرده است. در زمان تورم، قدرت خرید مردم به طرز بسیار وحشتناکی پایین میآید. چه در شرایط تورم و چه در شرایط ابر تورم، جامعه به شدت دچار نا امیدی و یاس میشود.
کاهش هزینههای دولت و انجام اصلاحات مالیاتی از سری اقداماتی است که میتوان در جهت کاهش نرخ تورم انجام داد اما این اقدامات زمان زیادی میطلبند و به راحتی انجام نمیشوند.
