ساسان پوربیژن: ایران کشوری با منابع نفتی فراوان در سطح جهان بوده و برای اقتصادی که تا حد زیادی متکی به درآمد نفت و ارز حاصل از آن است، تحولات نفتی و نوسان قیمتی آن علاوه بر تاثیر بر درآمد دولت یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر بخش های مختلف اقتصاد از جمله بورس است و تغییرات قیمت نفت خام به عنوان عامل مهمی در نوسان قیمت سهام صنایع مختلف بورسی شناخته می‌شود.
به گزارش سورنا بورس، مطالعات انجام شده حاکی از آن است که تغییر و نوسان بهای جهانی نفت خام، با توجه به نوع فعالیت صنایع مختلف بورسی، می‌تواند به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم بر عملکرد و سودآوری صنایع و گروه‌های مختلف و به تبع آن بر قیمت سهام در نمادهای مختلف بازار و در نهایت شاخص کل بورس تاثیر گذار است.
البته توجه به این نکته که فقط ما به بررسی تاثیر مستقیم این مورد بپردازیم صحیح به نظر نمی‌رسد. بعضی از صنایع مثل گروه نفتی به طور مستقیم تحت تاثیر افزایش و کاهش قیمت نفت هستند. اما بعضی دیگر به طور غیر مستقیم با این افزایش و کاهش های قیمت، سهامشان دچار نوسان شده و در نتیجه بر شاخص کل بورش تاثیر می‌گذارند.
۱-تاثیر مستقیم نوسان قیمت نفت بر ارزش سهام شرکت‌های بورسی:
در میان شرکت‌های بورسی شرکت‌های پالایش نفت و پتروشیمی از جمله گروه‌هایی هستند که از تغییرات قیمت جهانی نفت خام به صورت مستقیم تاثیر می‌پذیرند. تقریبا نیمی از ارزش بازار ایران به طور مستقیم به قیمت نفت وابسته است و می‌توان گفت که بورس اوراق بهادار تهران مانند بورس‌های جهانی متاثر از قیمت نفت است و انتظار می‌رود که قیمت‌ها بیشترین تاثیر لازم را از قیمت نفت داشته باشد. چرا که با استناد به آمارهای منتشره گروه پتروشیمی ۲۷ درصد از بورس اوراق بهادار تهران را در اختیار دارد و بیشترین تاثیر در شاخص را به علت حجم بالای بازار به خود اختصاص داده است.
روند قیمت جهانی نفت از هفته اول فروردین ۹۷ در کنار روند پالایشی‌ها
در نمودار زیر سهم‌های شپنا، شبریز، شبندر، شتران، شراز، شاوان بررسی شده است، همانطور که مشاهده می‌شود تمامی سهم‌های پالایشی هم گام یا شاخص قیمت نفت تغییر جهت می‌دهند.
۲-تاثیر غیر‌مستقیم نوسان قیمت نفت بر ارزش سهام شرکت‌های بورسی:
همانطور که گفته شد بیش از نیمی از ارزش بازار بورس تهران وابستگی مستقیم به قیمت جهانی نفت دارد و همچنین بسیاری از شرکت‌های بازار سرمایه ما به صورت سرمایه‌گذاری و هلدینگی و صندوق‌های شرکت‌های پتروشیمی و نفتی فعالیت می‌کنند که می‌توان گفت به صورت غیر‌مستقیم با قیمت‌های جهانی محصولات در ارتباط هستند. نوسان قیمت نفت سبب تغییر ارزش سهام متشکل پرتفوی این شرکت‌ها شده و در نهایت قیمت سهام این شرکت‌ها را دست خوش تغییر قرار می‌دهد.
روند قیمت جهانی نفت از هفته اول فروردین ۹۷ در کنار شاخص بورس و فرابورس
همانطور در شکل مشاهده می‌شود شاخص بورس و فرابورس با اندکی تاخیر نسبت به تغییران قیمت نفت واکنش نشان می‌دهد.
