مژگان افروزی: نمایشگاه‌های ماشین با شیشه‌های عریض و ماشین‌هایی که قیمت خریدشان با حساب بانکی بسیاری کوچکترین هماهنگی ندارد در نقاط مختلف شهر جلوه‌گری می‌کنند. حتی اگر کوچکترین علاقه‌ای به خودرو نداشته باشید یا هیچ اطلاعاتی در مورد انواع ماشین و حجم موتور و ویژگی‌های خودرو نداشته باشید حتما حداقل یکبار با دیدن خودرویی پا سست کرده و محو تماشای ماشین‌های نمایشگاه شده‌اید.
به گزارش سورنا بورس، روزگاری وقتی از دارندگان نمایشگاه ماشین حرف می‌زدیم کلماتمان بوی اسکناس تازه می‌گرفت و صفرها مقدار پیدا کرده و جلوی اعداد قدرت‌نمایی می‌کردند. بعد از نوسانات دلار و خروج امریکا از برجام در نمایشگاه‌های ماشین چه می‌گذرد؟
حسین محمدی در خیابان شهید بهشتی تهران نمایشگاه ماشین دارد. روی دیوارهای نمایشگاه در قاب‌هایی یک شکل جملات پند آموزی در خصوص اخلاق داد و ستد و نگاه مثبت به زندگی آویزان کرده است.
محمدی در خصوص وضعیت این روزهای بازار خودرو می‌گوید: واردات خودرو و ثبت سفارش کاملا مسدود است. واردات خودروهایی با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی سی از سال ۲۰۱۳ ممنوع شد. متاسفانه اداره استاندارد خیلی از ماشین‌ها را که از نظر سنجش‌هایی مثل میزان آلایندگی هوا، مصرف سوخت، استهلاک کم، ایمنی و… در وضعیت کاملا مناسبی قرار دارند تایید نمی‌کند و در مقابل به خودروهایی با کیفیت پایین مجوز واردات می‌دهد. برخی از خودروها هم بین مردم پر طرفدار هستند ولی وارداتشان ممنوع است.
برای فروش خودرو اقدام نمی‌کنیم چون مطمئن نیستیم که با قیمت‌های موجود بتوانیم به ازای خودروهایی که می‌فروشیم بتوانیم گزینه‌ای جایگزین کنیم، به همین دلیل سعی می‌کنیم موجودی فعلی خود را حفظ کنیم.
این فروشنده اشاره می‌کند: انحصاری کردن واردات خودرو توسط نمایندگی‌ها باعث افزایش قیمت می‌شود. برخی در بازار آزاد سفارش‌ها را با قیمت بالاتری ثبت می‌کنند و به فروش می‌رسانند و این به ضرر مشتری است.
محمدی عنوان می‌کند: نمایندگی‌ها باید مجوز عاملیت از وزارت صنعت و معدن بگیرند. در شرایط فعلی بعضی از نمایندگی‌ها که عاملیت فروش دارند این مجوز را با قیمت بسیار بالایی به متقاضیان می‌فروشند. این مجوز در حالت عادی ۸۰ هزارتومان است و این روزها این مجوز بینپنج تا ۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد.
فروشنده این نمایندگی فروش خودرو تصریح می‌کند: خودرو در ایران یکی از بهترین گزینه‌ها برای رانت خواری است. فقط در ایران است که ماشینی که امسال خریداری شده است سال بعد گرانتر به فروش می‌رسد.
بعضی از شرکت‌ها که از مشتریان برای واردات خودروهزینه دریافت کرده بودند مبالغ را به مشتریان برگرداندند چون نمی‌توانستند سفارش‌ها را به مشتریان برسانند.
او می‌گوید: به دلیل نوسانات بازار خرید و فروش را به حالت تعلیق درآورده ایم. همه منتظرند ببینند در آینده چه می‌شود؟ به طور کلی هر کسب و کاری اگر اندک سر و کاری با ارز داشته باشد در مواقع نوسانات دچار صدمات ناشی از وقایع ارزی می‌شود و در این بین بیشترین هزینه را مصرف کننده پرداخت می‌کند. فردی که شغل آزاد دارد براساس درآمد روز حقوقش تغییر می‌کند ولی یک کارمند حقوق ثابتی دارد و مخارج هرچقدر بالاتر برود حقوق او همان مبلغ ثابت باقی می‌ماند و این مصرف کننده متحمل ضررهای بسیاری می‌شود.
سعیدی در مغازه تنها نشسته است و دو نفر از کارگرانش مشغول برق انداختن ماشین‌ها هستند و او بر کارشان نظارت می‌کند. سعیدی می گوید: برخلاف کشورهای دیگر مردم ایران برای خرید اجناس گران شده هجوم می‌آورند و بعضی از همکاران ما از بازارهای سردرگم سود بیشتری می‌برند.
او عنوان می‌کند: از روزی که برجام برقرار شد در روند کاری ما اتفاق خاصی رخ نداده است. اگر برجام می‌توانست تمام وعده‌هایش را عملی کند می‌توانست در تمام حوزه‌ها مؤثر باشد.
این فروشنده خودرو می‌گوید: انحصاری کردن واردات توسط نمایندگی‌ها و محدودیت فعالیت‌ها باعث گران شدن خودروها و حذف رقابت‌ها شد. در بازار خودرو نمایندگی‌ها یکه‌تازی می‌کنند. این ضعف تصمیمات مدیریت در بخش دولت و نمایندگی‌ها است.
انحصاری کردن واردات خودرو توسط نمایندگی‌ها باعث افزایش قیمت می‌شود. برخی در بازار آزاد سفارش‌ها را با قیمت بالاتری ثبت می‌کنند و به فروش می‌رسانند و این به ضرر مشتری است.
او بیان می‌کند: در طول مدت یک هفته قیمت بعضی از خودروها تا ۱۰۰ میلیون تومان اضافه شده است. این گرانی فقط به دلیل نوسانات بازار ارز است. انتظار دارم تا یکی دو هفته آینده قیمت‌ها رشد داشته باشد و بعد متوقف شود.
چند پیرمرد در مغازه دور هم نشسته‌اند و مشغول تماشای تلویزیون هستند. رحیمی مسؤل نمایشگاه می‌گوید: وضعیت واردات در این مدت خراب بوده است. خودروهای کره‌ای برای واردات گزینه‌های مناسبی هستند ولی وارداتشان ممنوع است.
او عنوان می‌کند: بعد از نوسانات دلار قیمت خودروها دو برابر شده است و نمایشگاه‌داران خودروهایشان را به فروش نمی‌رسانند.
رحیمی می‌گوید: خروج امریکا از برجام به دلیل محدودیت‌هایی که در واردات برای ما ایجاد می‌کند باعث گران شدن خودرو می‌شود. نمایندگی‌ها برای واردات با دلار معامله می‌کنند و خروج امریکا از برجام می‌تواند به نوسانت بازار ارز دامن بزند. با توجه به نوسانات موجود طی چند هفته آینده بین ۳۰ تا ۴۰ درصد انتظار افزایش قیمت خودرو را باید داشته باشیم.
خوشدل، فروشنده دیگری است که مهمان آقای رحیمی است و در ادامه صحبت‌های همکارش می‌گوید: ثبت سفارشی انجام نمی‌شود که بخواهیم وارداتی داشته باشیم. نوسانات دلار حدود ۳۰ درصد قیمت خودروها را بالاتر برده است. در بخش ماشین‌های با قیمت بالای ۴۰ هزار دلار واردات نداریم.
خودرو در ایران یکی از بهترین گزینه‌ها برای رانت خواری است. فقط در ایران است که ماشینی که امسال خریداری شده است سال بعد گرانتر به فروش می‌رسد.
حجتی فروشنده دیگری است که عنوان می‌کند: به دلیل ثبت سفارش‌های قلابی که در بازار بود و مقابله گمرک با این تخلفات و توقیف خودروهای ثبت شده غیرقانونی در حال حاضر واردات خودرو ممنوع است.
او اشاره می‌کند: بیشترین دلیل گرانی خودرو کمبود موجودی ماشین است. خودروهای بسیاری در گمرک توقیف شده مانده‌اند و باید با نرخ جدید گمرک ترخیص شوند.
در بازار ایران بشترین خودروها را کیا، هیوندا و تیوتا تشکیل می‌دهند و به دلیل کمبود هر سه برند و ممنوعیت‌ها در بازار قیمت‌هایشان بالا رفته است. در واقع بحث عرضه و تقاضاست، وقتی عرضه کم باشد و تقاضا زیاد قیمت‌ها رشد می‌کنند. قیمت خودرو متناسب با قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند.
او عنوان می‌کند: خروج امریکا از برجام از همان شب اعلام تصمیم ترامپ به دلیل ایجاد جو روانی تاثیرات خود را نشان داده است. مردم به این فکر می‌کنند به دلیل کمبود ماشین در اثر محدودیت واردات خودرو گران خواهد شد.
حجتی می‌گوید: خریدار در بازار خودرو هست ولی دارندگان خودرو تصمیمی برای فروش ندارند. طی همین چند روز با افزایش حدود ۱۰ درصدی قیمت خودرو روبه‌رو بودیم و تا زمانی که نرخ دلار افزایش پیدا کند خودرو هم گران خواهد شد.
خسروشاهی از قدیمی‌های نمایشگاه‌داران خودرو است. خسروشاهی بیان می‌کند: نوسانات دلار باعث افزایش قیمت‌ها از سوی فروشنده‌ها شده است. مشتری هم به راحتی نمی‌تواند اقدام به خرید کند. بیشترنمایشگاه‌داران فقط در محل کار حضور دارند اما معامله‌ای انجام نمی‌شود. فروشنده و خریدارمنتظرند ببیند تغییرات بازار به کدام سمت می‌رود.
خسروشاهی می‌گوید: براساس تعرفه‌ها ماشین‌هایی زیرحجم موتور ۲۵۰۰ سی سی با هزینه‌های گمرکی تازه امکان واردات دارند و نرخ گمرکی هم دو برابر شده است. واردات خودروهای بالای ۴۰ هزار دلارهم چون خودروی لوکس محسوب می‌شوند ممنوع است. فعلا واردات خودرو بسیار محدود است.
او بیان می‌کند: با خروج امریکا از برجام دولت هم برای ورادات کالاها تا روشن شدن تکلیف صبر خواهد کرد، پس خودروهای موجود در بازار گران خواهند شد.
از روزی که برجام برقرار شد در روند کاری ما اتفاق خاصی رخ نداده است. اگر برجام می‌توانست تمام وعده‌هایش را عملی کند می‌توانست در تمام حوزه‌ها مؤثر باشد.
از حدود ۱۰ روز پیش با افزایش ۳۰ درصدی قیمت خودرو مواجه بودیم ولی این قیمت‌ها کاذب است. مردم به دلیل حفظ سرمایه خود قیمت خودروهایشان را بالاتر عنوان می‌کنند تا در بازار آشفته کمتر ضرر کنند.
امیریان فروشنده جوانی است که در کنار دیگر همکارانش در حال گفتگو است. هرکدام به نوعی از شرایط موجود گلایه می‌کنند.
امیریان می‌گوید: واردات خودرو نداریم. تصمیم براین بود که واردات خودرو را شرکت‌ها به عهده بگیرند ولی به دلیل بلاتکلیفی دلار و وقایع اخیر فعلا واردات متوقف شده است. حتی بعضی از شرکت‌ها که از مشتریان برای واردات خودروهزینه دریافت کرده بودند مبالغ را به مشتریان برگرداندند چون نمی‌توانستند سفارش‌ها را به مشتریان برسانند.
او عنوان می‌کند: واردات ماشین‌هایی با حجم موتور بالا ممنوع شده است و به نظر من با توجه به بحث آلایندگی و میزان مصرف سوخت اصلا واردات این خودروها ضرورتی هم ندارد. بهتر است که روی واردات خودروهای هیبریدی سرمایه‌گذاری شود. اکثر برندهای مطرح خودروهای هیبریدی تولید می‌کنند.
امیریان می‌گوید: تا دوماه پیش تعرفه خودروهای هیبریدی را بین ۵ تا ۲۵ درصد کاهش داده بودند. این اقدام بسیار خوبی بود اما بعد تا به ۴۵ و ۵۰ درصد هم رسیده بود. ولی با نوسانات اخیر ارز قیمت ها به مبلغ گذشته برگشتند. مثلا قیمت خودرو هیبریدی لکسوس NX مدل ۲۰۱۷ قبل از عید خیلی پایین آمده بود ولی این روزها با نوسانات بازار به ۶۵۰ میلیون تومان هم رسیده است.
دلیل گرانی خودرو کمبود موجودی ماشین است. خودروهای بسیاری در گمرک توقیف شده مانده‌اند و باید با نرخ جدید گمرک ترخیص شوند.
او عنوان می‌کند: هنوز مدت زیادی از خروج امریکا از برجام نگذشته است اثرات آن را بر بازار خودرو می‌بینیم مسلما در روزها و ماه‌های آینده افزایش قیمت بیشتری را شاهد خواهیم بود. در چند روز گذشته به دلیل همین نوسانات بازار مجبور به لغو بعضی از قراردادها با مشتریان شدیم. برای افزایش قیمت خودرو نمی توان بازه زمانی مشخص کرد. قیمت خودرو به صورت ساعتی در حال تغییر است.
امیریان می‌گوید: ما برای فروش خودرو اقدام نمی‌کنیم چون مطمئن نیستیم که با قیمت‌های موجود بتوانیم به ازای خودروهایی که می‌فروشیم بتوانیم گزینه‌ای جایگزین کنیم، به همین دلیل سعی می‌کنیم موجودی فعلی خود را حفظ کنیم.
این روزها اهالی صنوف مختلف با نگرانی و سردرگمی روز کاری خود را آغاز می‌کنند. هیچکس نمی‌داند انتهای مسیر ناخوشایند و ناهموار نوسانات بازار کجاست؟ مهمترین دغدغه این است که سرانجام اقتصاد چه خواهد شد؟ و ای کاش این دغدغه فعالان اقتصاد برای مسؤلان قابل درک باشد؟
